موضوع چهارم: حضور قلب در نماز

شناسه نوشته : 29983

1400/02/11

تعداد بازدید : 304

*بايد در نماز قلب انسان با خدا باشد و حضور قلبي داشته باشد به حالت چرت و كسالت و بي توجهي نماز نخوانید، كه در اين مرتبه حضرت رسول اكرم (صلی الله علیه وآله) فرمودند: «لايقبل الله صلاه عبداً ... »خداي متعال نمازي را كه قلب انسان با بدن او حاضر نباشد را قبول نمي­كند.

*گر چه نماز صحيح است و اسقاط تكليف است اما آثار گرانبهاي تنها عن فحشا عن المنكر و قربان كل تقي يا آثاري كه در قرآن بيان فرمودندبراي كسي كه بي توجه، بي حضور قلب و كسالت نماز مي خواند براي او حاصل نمي شود

*مرحوم امام (قدس سره) در کتاب آداب نماز مفصل پیرامون حضور قلب و راهکارهایی برای حضور قلب اهکارهایی هم ارائه دادند یکی از آنها این است که وقتی انسان نماز را با توجه قلبی به عظمت حق به جمال و جلال حق هم نماز عاشقانه، خاضعانه، خاشعانه  قرار می گیرد. محبت خدا را جلب می کند کما اینکه دیگر جنبه ها را خدا مورد محبت قرار می دهد.

امام صادق(علیه السلام) می فرماید:" ولایشغله به قلبه... یعنی وقتی انسان نماز می خواند قلب خود و دل خود را به امور دنیایی مشغول نسازد.

*هیچ بنده ای نیست که روی­آورد به خدای متعال با قلب خود، مگر این که خدای متعال به او توجه خاص پیدا می­کند «واقبل القلوب مومنین علیه بلامحبت» دلها را مورد محبت این شخص قرار می­دهد قلوب عاشق این بنده ای که با خشوع و خضوع نماز می خواند.

*در نماز توجه کامل با مقدماتی از جمله با فرایض اذان و اقامه، الله اکبر 4 بار و 2 بار در اقامه و در آخر نماز تکبیر تا آرام آرام متوجه یگانگی و کبریایی حضرت حق شوید؛ وقتی تکبیرالاحرام می گویید، تمام توجه دل به خدا قرار می گیرد.

*ابوحمزه ثمالی می گوید: دیدم امام سجاد (علیه السلام) نماز می خواند در حالیکه ردای امام افتاده بود با همان حالت امام نماز را ادامه دادند تا از نماز فارغ شدند؛ به حضرت عرض کردم، چرا موقع نماز توجه به ردای خود نکردید؟ حضرت فرمودند: وای به حال تو، می­دانی من در برابر چه خدای بزرگی قرار گرفته بودم. بنده نمازش قبول نمی­شود مگر آن مقداری که توجه به خدا دارد.

*امام (ره) در کتاب آداب الصلاه بیان فرمودند: اراده قوی وعظم ارادتین داشته باشید تا نمازی که می­خوانیم با حضور قلب باشد وقتی توجه پیدا می­کنید آنگاه سی و چهار نماز نافله شب، ظهر، عصر، مغرب و عشا  را که انسان بخواند،  فراموشی­ها و غفلت­هایی که در نمازهای واجب انسان رخ داده را خدای متعال جبران می­کند.

*زمان سحر بهترین وقت توجه نماز­گزار است که انسان می­تواند حضور قلب داشته باشد و با حواس کامل نماز بخواند؛ البته علما راه کارهایی دیگری را هم برای حضور قلب بیان کردند؛ از جمله از نظر آمادگی جسمانی، گرسنه مفرط نباشد؛ سیر کامل نباشد؛ بینابین باشد.

*وقتی انسان در نماز قرار می­گیرد، نباید عوامل و جنبه های مادی، او را در نماز به خود مشغول کند. در مقابل عکس و تلویزیون و مکانی که حواس پرتی می­آورد، نباشد و جایی انتخاب کند که این قلب توجه کامل به خدا داشته باشد قبل از نماز های واجب اذان، اقامه ، نافله را داشته باشد، تا این حضور بیاید.

*آیت الله بهجت رضوان الله فرمودند: قبل از نماز یک توسل مختصری به امام زمان پیدا کنیم که حضرت دعا کنند، عنایت کنند که ما نمازی که می­خوانیم کمک کند تا این نماز ما را از فحشا و منکرات و ظلم و رذایل اخلاقی دور کند.

*از حضرت رسول اکرم (صل الله علیه وآله) در کنزالعمال نقل شده است که فرمودند: نشانه محبت خدا این است که انسان او را زیاد یاد کند و همچنین نشانه بغض و مغضوبیت خدا این است که انسان از یاد خدا من ‌جمله از نماز خوشش نیاد و بغض داشته باشد.